De orde van verbeelding

---

Wallace Stevens beschrijft in dit gedicht een vrouw die langs de zee wandelt en zingt.
Haar stem ordent het ruisen van de golven: de zee wordt niet minder wild, maar de verbeelding geeft het geheel een nieuwe betekenis.

Stevens nodigt ons uit na te denken over de rol van kunst en taal:
hoe ordenen wij de werkelijkheid door te spreken, te schrijven, te zingen?
Wat gebeurt er met chaos en onzekerheid wanneer wij ze in woorden of beelden gieten?

Kernvraag voor het salon:
Hoe scheppen wij zelf orde met verbeelding — in ons leven, in de stad, in de samenleving?

Wallace Stevens (1879–1955) was een Amerikaanse dichter die in zijn werk voortdurend reflecteerde op de verhouding tussen werkelijkheid en verbeelding.
In The Idea of Order at Key West beschrijft hij hoe een vrouw langs de zee loopt en zingt. Haar stem transformeert het geruis van de golven tot iets nieuws: de natuur blijft wild en ongeordend, maar door de kracht van de verbeelding ontstaat er betekenis.

Stevens suggereert dat wij mensen niet zomaar passieve toeschouwers zijn: door onze kunst, onze taal en ons denken geven we vorm aan de wereld.

De zee als chaos – een onpersoonlijke natuurkracht, die zichzelf herhaalt zonder zin of betekenis.
 

De stem van de vrouw – zij geeft betekenis door te zingen; ze schept orde waar enkel ruis was.
 

Verbeelding als ordenende kracht – niet de zee zelf, maar de interpretatie maakt dat we er schoonheid of betekenis in zien.
 

Orde ≠ controle – verbeelding is niet dwingen, maar een manier van zien die zin geeft.
 

Kunst en gemeenschap – Stevens eindigt met een oproep: niet alleen de zangeres, maar ook de luisteraars worden geraakt en getransformeerd.

Meer hierover: zie literatuurstudie.

1. Wanneer hebben wij zelf ervaren dat verbeelding orde schept in iets chaotisch?
2. Kan kunst werkelijk de werkelijkheid veranderen, of enkel ons perspectief erop?
3. Hoe klinkt de “stem” in onze wijk Nieuw Zuid? Welke verbeeldingen bepalen hier de orde (architectuur, taal, verhalen, recht)?
4. Is stilte ook een vorm van ordening, naast verbeelding?
5. Welke rol speelt taal in het scheppen van betekenis - in poëzie én in recht?
6. De rechtsstaat — is zij werkelijk de orde zelf?  Of is de rechtsstaat, zoals bij Stevens’ zee, een koor van stemmen dat telkens opnieuw orde zingt? En wat is dan onze rol in dat koor?

We lezen samen, nemen stilte en gaan in gesprek.”

Verloop van de avond (1u30)

Welkom (5 min)

• Korte introductie over Stevens en het thema.
• Uitleg over de huisregels (stilte is even welkom, reflectie).

Lezing van het gedicht (10 min) 

• Eerst het origineel (Engels).
• Dan een Nederlandse vertaling (om de toegankelijkheid te vergroten).
• Korte stilte na de lezing.

Individuele reflectie (5 min)

• Vraag aan de groep: “Welke zin of beeld blijft bij je hangen?” 
• Iedereen mag opschrijven of stil houden; geen druk om te delen.

Gesprek in de groep (45 min)

• Start met de kernvragen (zie hierboven).
• Ruimte voor associaties: literatuur, kunst, eigen ervaringen, wijk Nieuw Zuid.
• Balans tussen luisteren en spreken.

Afronding (10–15 min) 

• Slotcitaat of regel uit het gedicht.
• Vraag: “Wat nemen we mee?”
• Dank voor aanwezigheid, aankondiging van volgende sessie (De dichter als albatros – Baudelaire).

Stevens hoorde in de zee chaos — en in de stem orde.
🌊 Welke geluiden in onze stad geven jullie gevoel van orde of juist van onrust?

Donderdag 23 oktober 2025

19:30 – 21:00 

📍 Nieuw Zuid (Smolderen 65)

 Thema: 

De orde van verbeelding – Wallace Stevens

https://youtu.be/HHqDYMLwk_E?si=I1b-tvVCiOn_Hu24